Dziś chce opisać Wam w jaki sposób przebiega mediacja.

Są dwa rodzaje mediacji. Mediacja sądowa i umowna. Mediacja sądowa – na etapie postępowania sądowego, sąd postanawia o skierowaniu stron do mediacji. Mediacja umowna czyli taka, gdzie strony samodzielnie (bez udziału sądu) podejmują decyzję o tym, że chcą skorzystać z pomocy mediatora.

Jeśli już dojdzie do spotkania u mediatora, pierwszą kwestią jest przedstawienie przez mediatora tak zwanego monologu mediatora, w którym omówi on jakie są podstawowe zasady mediacji, Monolog mediatora ma tez na celu obniżenie poziomu stresu u stron, wzbudzenie zaufania do mediatora oraz stworzenie u stron poczucia bezpieczeństwa.

Po monologu mediatora, mediacja przechodzi w kolejną fazę jaką jest prezentacja stanowisk stron. W tej części mediator zachęca do swobodnej wypowiedzi, pyta o to, jakie strony mają problemy (z czym przychodzą do mediatora). Mediator pyta o spór, który ma być poddany pod mediację. W tej części mediator słucha aktywnie każdej strony. Mediator podsumowuje wypowiedzi stron. Doprecyzowuje wypowiedzi niejasne. Zapisuje problemy i kwestie sporne.

Po prezentacji stanowisk następuje określenie kwestii spornych dla każdej ze stron. Na tym etapie ustalone są tematy do omówienia. Ustalona zostaje kolejność omawiania tematów spornych.

Kolejnym etapem jest szukanie rozwiązań problemów stron. Celem tego etapu jest wygenerowanie możliwie największej ilości rozwiązań istniejących problemów. Na tym etapie mediacji często zdarza się, że mediator zarządza spotkania indywidualne w celu oceny propozycji rozwiązań wskazanych przez drugą stronę. Na spotkaniach indywidualnych mediator może pytać również o granice kompromisu, na które gotowa jest każda ze stron. Zasadą jest, iż spotkania indywidualne są poufne.

Kolejny etap mediacji, to weryfikacja rozwiązań. Jego celem jest wybór jednego najkorzystniejszego rozwiązania uwzględniającego potrzeby każdej ze stron oraz odrzucenie tych rozwiązań, które są nieakceptowalne, nierealne lub obarczone ryzykiem.

Kolejną fazą jest formalne zakończenie mediacji. W tej części następuje spisanie wypracowanego porozumienia – zawarcie ugody. W przypadku mediacji sądowej, mediator wysyła ugodę wraz z protokołem z mediacji do Sądu. W przypadku mediacji pozasądowej (umownej), każda z osób może wystąpić do Sądu o zatwierdzenie treści ugody i wówczas ugoda taka po jej zatwierdzeniu będzie miała moc wyroku sądowego. W tej fazie następuje również rozliczenie kosztów prowadzonej mediacji. Zasadą jest, że koszty mediacji strony ponoszą po połowie, ale można umówić się oczywiście inaczej.  

Bardzo dużym pozytywem mediacji,  który odróżnia ją od sformalizowanego postępowania sądowego jest to, że w mediacji osoby skonfliktowane mają możliwość swobodnej wypowiedzi, w zasadzie bez jakichkolwiek ograniczeń. Mediacja odbywa się w swobodnej atmosferze, co według mnie powoduje, iż szanse na porozumienie się stron są dużo większe, niż w postępowaniu sądowym.

radca prawny Agnieszka Rusek