Co zrobić jeśli spółka jest niewypłacalna?
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest chętnie wybieraną przez przedsiębiorców formą prowadzenia działalności gospodarczej. Jest ona spółką kapitałową i posiada osobowość prawną – jest odrębną „osobą” w świetle prawa. Spółkę z o. o. może założyć kilka osób, które chcą od tej pory działać jako wspólnicy. Spółka z o.o. może być także jednoosobowa. Spółkę tego rodzaju obowiązkowo należy zarejestrować w sądzie rejestrowym, tzw. KRS.
W spółce z o.o. wyróżniamy 3 rodzaje organów:
- Zgromadzenie wspólników – podejmuje najważniejsze decyzje w spółce
- Zarząd spółki – reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy
- Rada nadzorcza albo komisja rewizyjna – sprawuje funkcje kontrolne; te organy nie zawsze są tworzone w spółce
Odpowiedzialność sp. z o.o.
Spółka z o.o. to odrębny od wspólników byt prawny – osoba prawna. Jako odrębna „osoba” spółka sama odpowiada za własne zobowiązania całym majątkiem, jaki posiada. Majątek spółki z o.o., to majątek „oddzielony” od majątku wspólników sp. z o.o. Spółka sama w pełni odpowiada za swoje zobowiązania. Wszelkie żądania o zapłatę długów zaciągniętych przez spółkę jej kontrahenci muszą kierować bezpośrednio do spółki. Spółka sama musi wywiązywać się swoich zobowiązań.
Czy wspólnicy odpowiadają za długi spółki z o.o.?
Wspólnicy sp. z o.o. nie odpowiadają za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym. Ryzyko „majątkowe” wspólników wynika jedynie z wkładu wniesionego do spółki na pokrycie kapitału zakładowego. Oprócz ryzyka utraty tego wkładu, wspólnik nie musi obawiać się o swój majątek.
Oznacza to, że kontrahent spółki nie może kierować do wspólnika żądań np. o zapłatę zaległej faktury, którą powinna zapłacić spółka. Nie będzie mógł również zwrócić się do komornika o prowadzenie egzekucji np. z nieruchomości należących do wspólnika. Takie ograniczenie odpowiedzialności wspólników zapewnia ich majątkom bezpieczeństwo. Zachęca to przedsiębiorców do zawiązywania spółek z o.o. i powoduje, że na rynku możemy spotkać ich wiele.
Odpowiedzialność sp. z o.o. w organizacji
Szczególne zasady odpowiedzialności obowiązują w przypadku spółki z o.o. w organizacji, czyli przed zarejestrowaniem jej w KRS. Za zobowiązania takiej spółki odpowiadają razem z nią osoby, które działały w jej imieniu jako zarząd. Wspólnik też odpowiada solidarnie za zobowiązania spółki w organizacji, jeżeli nie wniósł jeszcze do spółki całego umówionego wkładu. Jeśli wspólnik wniósł do spółki cały umówiony wkład jest on wolny od odpowiedzialności za zobowiązania spółki w organizacji.
Jak odzyskać pieniądze, jeśli spółka jest niewypłacalna?
Zdarza się, że wierzyciel wielokrotnie zwraca się do spółki, żeby zapłaciła za swoje zobowiązania, np. za zaległe faktury. Spółka odmawia, nie ma wystarczającego majątku lub w ogóle nie da się z nią nawiązać kontaktu.
Co wówczas może zrobić kontrahent?
Przede wszystkim może skierować przeciwko spółce pozew do sądu i uzyskać wyrok umożliwiający rozpoczęcie egzekucji komorniczej. Możliwe jest jednak, że w ten sposób nie uda się odzyskać od spółki pieniędzy. Jeśli egzekucja przeciwko majątkowi spółki okaże się bezskuteczna, wierzyciel może skierować swoje żądanie o zapłatę zobowiązań zaciągniętych przez spółkę do członków zarządu spółki.
Aby wszcząć egzekucję przeciwko członkowi zarządu sp. z o.o. konieczne jest spełnienie pewnych warunków. Podstawowym z nich jest to, że egzekucja z majątku spółki musi okazać się bezskuteczna. Komornik prowadzący postępowanie w celu odzyskania długu poinformuje nas, że egzekucja zostaje umorzona, ponieważ spółka nie ma majątku. Można wówczas wystąpić do sądu z pozwem o zapłatę przeciwko członkom zarządu spółki z o.o.
Członek zarząd w pewnych sytuacjach może „uwolnić” się od odpowiedzialności za długi spółki, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub w tym samym czasie wydano rozpoczęto jedno z postępowań restrukturyzacyjnych spółki, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia tych wniosków wierzyciel nie poniósł szkody.
Warto pamiętać, że członkiem zarządu może być zarówno wspólnik spółki, jak i osoba trzecia, niezwiązana ze spółką. Jeśli członkiem zarządu spółki z o.o. jest wspólnik, jego „ograniczona” odpowiedzialność za długi spółki zostaje wyłączona. Odpowiada on jako członek zarządu, a nie wspólnik, a więc jego majątek osobisty przestaje być chroniony.