Jak odrzucić spadek w imieniu dziecka?

Zdarza się, że spadkodawca w chwili śmierci pozostawia po sobie znaczną ilość długów. W wielu przypadkach jest to związane z zaciąganiem przez niego kredytów w parabankach, czy tzw. chwilówek. Jeśli spadkodawca nie spłaci swoich zobowiązań za życia, taki obowiązek może obciążyć jego spadkobierców, w szczególności małżonka oraz dzieci, a także wnuki.

Co zrobić ze spadkiem?

Jeśli dowiemy się, że odziedziczyliśmy spadek, jako spadkobiercy możemy dokonać trzech czynności:

1. przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste);
2. przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza);
3. odrzucić spadek.

Jeśli wiemy, że spadkodawca jest zadłużony, a nie pozostawił majątku pozwalającego na pokrycie tych długów, najlepszym wyborem jest odrzucenie spadku. Termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się, że dziedziczy. W razie niezłożenia takiego oświadczenia w terminie, spadkobierca przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem odpowiedzialności za długi do wartości czynnej spadku tj. do wartości majątku jaki pozostawił po sobie spadkodawca.

Procedura odrzucenia spadku jest bardziej skomplikowana w przypadku małoletnich, czyli dzieci.

Kiedy dziecko dziedziczy spadek?

Odrzucenie spadku przez rodziców nie oznacza, że nie muszą się oni już o martwić o swoje dzieci. Trzeba pamiętać, że spadek odrzucony przez rodziców odziedziczy w następnej kolejności ich dziecko. Nie ma przy tym znaczenia w jakim jest ono wieku. Co więcej, dziedziczy też dziecko, które jeszcze się nie urodziło, ale było już poczęte w chwili śmierci spadkodawcy.

Dlatego, po odrzuceniu spadku przez rodziców trzeba podjąć odpowiednie czynności związane z odrzuceniem spadku przez dziecko. W imieniu dziecka wykonują je jego przedstawiciele ustawowi, czyli rodzice.

Procedura odrzucenia spadku przez dziecko jest dwuetapowa i obejmuje:

1. złożenie do sądu wniosku o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletniego polegającej na odrzuceniu spadku;
2. złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego;

Zgoda sądu na odrzucenie spadku przez dziecko

Należy pamiętać, że w przypadku dziecka nie wystarczy, żeby rodzice oświadczyli u notariusza, że odrzucają spadek w jego imieniu. Odrzucenie spadku w imieniu dziecka, to tzw. czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem dziecka. Rodzice muszą najpierw skierować do sądu wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka, która ma polegać na odrzuceniu spadku. Opłata od takiego wniosku wynosi 100 zł.

We wniosku należy udowodnić, że odrzucenie spadku w imieniu dziecka jest konieczne. Trzeba wskazać, że spadkodawca posiadał liczne zadłużenia, co można potwierdzić np. poprzez załączenie do wniosku wezwań do zapłaty, czy dokumentów pochodzących od komornika związanych z prowadzoną przeciwko spadkodawcy egzekucją.

Oświadczenie o odrzuceniu spadku przez dziecko

Jeśli rodzice posiadają już prawomocne postanowienie sądu zezwalające na odrzucenie spadku przez dziecko, należy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka.

Oświadczenie można złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym.  Takie oświadczenie może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Oświadczenie może być też złożone w  sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie, wraz z załącznikami, do sądu spadku.

Oświadczenie o odrzuceniu spadku powinno zawierać:

1. 1)     imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania;
2. tytuł powołania do spadku;
3. treść oświadczenia, czyli stwierdzenie, że wnioskodawca odrzuca spadek w imieniu swojego dziecka;
4. wymienienie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych;
5. wymienienie wszelkich testamentów, chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne, oraz danych dotyczących treści i miejsca przechowania testamentów.

Do oświadczenia trzeba załączyć wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu.