Uprawnienia kupującego w związku z umową zawartą na odległość. Jak odstąpić od umowy sprzedaży?
Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta jednym z uprawnień konsumenta, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa jest możliwość odstąpienia od niej w ciągu 14 dni (co do zasady w terminie 14 dni – czym poniżej). Odstąpienia takiego można dokonać bez podawania przyczyny. Konsumenci jednak często mają wątpliwości, od kiedy liczyć termin na odstąpienie od umowy, czy mogą odstąpić od umowy rzeczy używanej, czy przykładowo od umowy dotyczącej zamówień zindywidualizowanych.
Co do zasady termin na odstąpienie od umowy wynosi 14 dni od objęcia zakupionej rzeczy w posiadanie. Jeśli konsument zawarł umowę, która obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno lub partiami, termin ten należy liczyć od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy lub partii. Jeśli umowa polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez określony czas, termin na odstąpienie od umowy liczymy od objęcia w posiadanie pierwszej rzeczy. Jednakże jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu 14 dniowego terminu, o którym mowa powyżej.
Aby odstąpić od umowy należy złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy i do zachowania terminu 14 dniowego wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Odstąpić od umowy można w tradycyjnej pisemnej formie, lub w formie elektronicznej, jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość odstąpienia od umowy w takiej formie.
Po odstąpieniu od umowy przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż ten oferowany przez przedsiębiorcę, to ten drugi nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów z tytułu wyboru szczególnego rodzaju przesyłki.
W ustawie o prawach konsumenta wskazane są przypadki, w których nie można wykonać prawa odstąpienia od umowy. Poniżej podaję najważniejsze z nich:
Nie można odstąpić od umowy o świadczenie usług, jeśli przedsiębiorca usługę wykonał w pełni za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany, iż po spełnieniu świadczenia utraci prawo odstąpienia od umowy; w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb; w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia; w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
Odstąpienia od umowy można dokonać również w stosunku do zakupu rzeczy używanych. Warto wskazać, iż w przypadku zakupu rzeczy używanych, takie rzeczy objęte są również ustawową rękojmią za wady fizyczne rzeczy. Zgodnie z art. 568 KC odpowiedzialność ta wynosi dwa lata, a w przypadku rzeczy używanych może zostać ograniczona przez przedsiębiorcę nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu (konsumentowi).