Zgodnie z nowymi przepisami, od 1 stycznia 2021 r., przedsiębiorcy kupujący towary lub usługi w celach bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale nie mających charakteru zawodowego zyskali ochronę, która do tej pory była zarezerwowana wyłącznie dla konsumentów.
Kim jest przedsiębiorca-konsument?
To osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą (w tym wspólnik spółki cywilnej), który zawiera umowę bezpośrednio związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale która nie ma charakteru zawodowego. W takim przypadku przesiębiorca-kosument uzyska pewne przywileje, które do tej pory mieli tylko konsumenci.
W praktyce oznacza to, że np. jednoosobowy przedsiębiorca, który zajmuje się sprzedażą sprzętu komputerowego i w ramach prowadzonej działalności zakupi od innego przedsiębiorcy drukarkę, nie będzie korzystał z ochrony przyznanej konsumentom, gdyż zakup ma charakter zawodowy (miał związek z PKD przedsiębiorstwa nabywcy). Jeśli natomiast ten sam przedsiębiorca sprzedający sprzęt komputerowy zakupi od innego przedsiębiorcy stół do biura, to w tej transakcji będzie traktowany jako przedsiębiorca-konsument (zakup nie miał charakteru zawodowego, gdyż przedmiotem działalności nabywcy jest sprzedaż sprzętu komputerowego, a nie mebli).
Co bardzo ważne, nowe przepisy nie mają zastosowania do podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (nawet jeśli mają status mikroprzedsiębiorcy).
Jak ustalić czy zakup ma charakter zawodowy czy nie?
W praktyce może okazać się to bardzo problematyczne. Przede wszystkim należy wskazać, iż obowiązek weryfikacji czy dla potencjalnego klienta zawarcie umowy będzie miało charakter zawodowy, czy też nie, będzie leżał po stronie sprzedającego towar czy usługę.
Z założenia wprowadzenia nowych przepisów wynika, iż głównym narzędziem do weryfikacji rodzaju umów będzie Centralna Ewidencjia i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). To właśnie tam znajduje się informacja o kodach PKD, które przedsiębiorca wskazał do opisania swojej działalności.
Jakie przywileje uzyskał przedsiębiorca-konsument?
Przede wszystkim zapisy umowy z takim nabywcą nie mogą być już dowolnie regulowane, a przedsiębiorca-konsument zyskał w pewnym zakresie ochronę jaka przysługuje konsumentom.
Przedsiębiorca-konsument zyskał przede wszystkim:
- prawo do odstąpienia od umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy;
- szersze uprawnienia z rękojmi za wady rzeczy sprzedanej – sprzedający towar lub usługę nie będzie mógł wyłączyć przepisów o rękojmi tylko dlatego, że nabywcą jest inny przedsiębiorca. Dodatkowo przedsiębiorca-konsument będzie mógł powołać się na domniemanie istnienia wady fizycznej w momencie wydania rzeczy (jeżeli wada została stwierdzona w ciągu roku od wydania rzeczy);
- gwarancję zakazu zamieszczania klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych w umowach z konsumentami.
Co bardzo ważne, pomimo objęcia przedsiębiorców-konsumentów większą ochroną w zakresie nabywanych towarów lub usług, nie mogą oni korzystać z pomocy Rzeczników Praw Konsumenta czy Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (to wciąż pozostaje uprawnieniem konsumentów).